Washington ve Pekin arasındaki gerginlik, teknoloji sektöründe yeni bir boyuta taşınmak üzere. ABD yönetimi, Çin’in önde gelen şirketlerini “Çin askeri şirketleri” olarak tanımlayan listesine eklemeye devam ediyor. Son hamle, dünyanın en büyük oyun yayıncılarından Tencent ve elektrikli araç pil piyasasında önemli bir yer edinen Contemporary Amperex Technology Co. Limited (CATL) gibi devlerin de kara listeye alınmasıyla, piyasalarda ve diplomatik ilişkilerde önemli yankı uyandırdı.
Yeni Eklenen Şirketler ve Etkileri
Biden yönetiminin açıkladığı liste, 2021’den bu yana aralarında Çin’in en değerli şirketlerinden bazılarının bulunduğu toplam 134 firmaya ulaştı. Listeye alınan şirketler üzerinde doğrudan bir yaptırım söz konusu olmasa da, ABD’li yatırımcı ve şirketleri söz konusu kuruluşlarla iş yapmaktan caydıran güçlü bir mesaj niteliği taşıyor. Bu durum, söz konusu firmaların itibar kaybı yaşamasına ve potansiyel uluslararası ortaklıklarını zora sokmasına neden olabilir.
Çin’in bir dizi sektörde küresel pazara hakim konumda olduğu biliniyor. Özellikle Tencent, dünyanın en büyük oyun yayıncısı konumunda olup mobil oyun ve sosyal medya alanlarında milyarlarca dolarlık değere sahip. CATL ise elektrikli araç bataryalarında önemli bir yer tutuyor ve Tesla gibi büyük üreticilere pil sağlıyor. Bu iki şirketin kara listeye eklenmesi, yalnızca hisselerde düşüş riski değil, aynı zamanda küresel tedarik zincirleri açısından da kaygı uyandırıyor.
Ayrışma (Decoupling) Tartışmaları
ABD’nin bu yaklaşımı, sıklıkla “ayrışma” (decoupling) adıyla anılıyor. Yani, Washington’un Çin teknoloji ekosisteminden kopma çabası, giderek daha fazla alanı etkilemeye başlıyor. Buna karşın uzmanlar, bu stratejinin uzun vadede geri tepebileceğini dile getiriyor.
Singapur’un eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Kishore Mahbubani, ABD’nin bu tutumunun “akılsızca” olduğunu ifade ederek, “Dünya genelinde sayısız ürün ve hizmet artık büyük ölçüde Çinli şirketlerin elinde. ABD bu şirketlerden uzak durmaya çalışarak sadece Pekin’le değil, küresel piyasanın önemli bir bölümle de yollarını ayırabilir,” uyarısında bulunuyor.
Sonraki Adımlar ve Beklentiler
Çin ve ABD arasındaki bu ticari ve teknolojik çekişmenin devamı, küresel ekonomiyi doğrudan etkiliyor. Özellikle yapay zeka, elektrikli araçlar, yarı iletkenler ve mobil oyun endüstrisi gibi rekabetin yoğun yaşandığı alanlar, ticaret kısıtlamalarından ve kara liste eklemelerinden en çok etkilenen sektörler haline geldi.
Öte yandan, önümüzdeki dönemde ABD’de göreve gelecek yönetimlerin bu politikayı devam ettirip ettirmeyeceği de merak konusu. Doğu Çin Normal Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Josef Gregory Mahoney, “Yeni yönetimler arasındaki geçiş her zaman bir fırsat penceresi sunabilir. Ancak mevcut konjonktür, kısa vadede rotanın değişeceğine dair güçlü işaretler vermiyor,” şeklinde değerlendirmede bulunuyor.
Sonuç olarak, Çinli teknoloji devlerinin kara listeye alınması, yalnızca bu şirketlerin hisselerini ya da karlarını etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda dünya genelinde tedarik zincirlerini ve uluslararası iş birliklerini zora sokuyor. Uzmanların uyarılarına rağmen, ABD ve Çin arasındaki ticaret geriliminin kısa vadede çözülmesi beklenmiyor. Ayrışma riski her geçen gün daha da hızlanırken, küresel pazarda belirsizliğin artacağı tahmin ediliyor.
Yorum Yok
Son Gönderiler
İlgili Yazılar
