Çin’in kuzey bölgelerinde insan metapnömovirüsü (HMPV) vaka sayısının artması, akıllara yeniden salgın endişelerini getirdi. Aynı dönemde Covid-19’un beşinci yılını geride bırakıyor olmamız, birçoğumuzun “HES uygulamasını tekrar indirmeye mi ihtiyacımız var?” sorusunu sormasına sebep oluyor. Peki, gerçekten endişelenmeli miyiz? Gelin son gelişmelere birlikte göz atalım.
HMPV Nedir ve Nasıl Yayılıyor?
Çin’deki sağlık yetkilileri, 14 yaş altındaki çocuklar arasında HMPV enfeksiyonlarının arttığını raporluyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) kayıtlarına göre, HMPV ilk kez 2001 yılında tanımlansa da, çok daha uzun süredir insanların arasında dolaştığı tahmin ediliyor. Belirtileri tipik bir soğuk algınlığı veya grip gibi (ateş, öksürük, burun tıkanıklığı, nefes darlığı), ancak yaşlılar, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, zatürre veya bronşit gibi daha ciddi sonuçlarla karşılaşabiliyor.
HMPV, öksürme, hapşırma ve yakın temas yoluyla yayılabiliyor. Özellikle kapalı alanlarda geçirilen sürenin arttığı kış mevsiminde daha sık görülmesi normal. Dolayısıyla salgın döneminde hayatımıza giren hijyen önlemleri ve maske kullanımı, HMPV’ye karşı da önemli bir koruyucu unsur olarak karşımıza çıkıyor.
Covid Geri mi Geliyor?
Çin’de yaşanan HMPV artışı, akıllara “Covid-19 yeniden mi yayılıyor?” sorusunu da getiriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), son haftalarda kuzey yarımkürede solunum yolu enfeksiyonlarının artışını mevsimsel olarak değerlendiriyor. Aynı anda Covid-19, grip, RSV (solunum sinsityal virüsü) ve HMPV gibi farklı virüslerin devreye girmesi, hastanelerin üzerinde kısmi bir baskı oluşturabiliyor. Ancak WHO, şimdilik Çin’deki durumun beklenen kış vakalarının ötesinde olduğuna dair bir işaret olmadığını ifade ediyor.
Bu da Covid-19’un küresel ölçekte yeniden büyük çaplı bir krize dönüşeceğine dair elimizde net bir veri olmadığını gösteriyor. Yine de bağışıklığı düşük bireylerin, yaşlıların ve küçük çocukların özenli davranmasında fayda var.
HES Uygulaması Yeniden İndirilmeli mi?
Türkiye’de pandemi döneminde kullanılan Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması, vatandaşların sağlık durumlarını ve risk seviyelerini takip ederek kamusal alanlara giriş çıkışı düzenlemeye yardımcı oluyordu. Şu an için Türkiye’de HMPV veya Covid-19 nedeniyle benzer bir kısıtlama veya takip sistemi getirilmiş değil. Resmî makamlar da HES kodu uygulamasının yeniden devreye alınması konusunda bir açıklama yapmadı.
Bununla birlikte, sağlık otoritelerinin duyurularını takip etmek her zamankinden önemli. Eğer önümüzdeki dönemde HMPV veya Covid-19 dalgasının ciddi boyutlara ulaştığı gözlenirse, yeniden benzer dijital takip mekanizmaları kullanılabilir. Şu an için HES uygulamasını indirmek veya aktif hale getirmek, bireysel tercih düzeyinde kalıyor.
Çin’deki Durum ve Uzman Görüşleri
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, kış aylarında solunum yolu enfeksiyonlarının artmasını beklediklerini ancak 2024’e kıyasla bu yılki vaka sayısının daha düşük seyredeceğini açıkladı. Özellikle HMPV’de 14 yaş altındaki çocuklar arasında yükseliş görülüyor. Profesör Tulio de Oliveira’ya göre ise HMPV, grip, Covid ve RSV aynı zamanda yaygınlaşarak hastanelerde yoğunluğa sebep olabilir. Ancak uzmanlar, virüsün yıllardır aramızda olması nedeniyle toplumda belirli bir bağışıklık seviyesinin bulunduğunu ve küresel çapta büyük bir paniğe gerek olmadığını söylüyor.
Ne Yapmalıyız?
- Kişisel Hijyen: Hem Covid-19 hem de HMPV gibi solunum yolu enfeksiyonlarına karşı en etkili koruma yöntemlerinin başında maske takmak, elleri sık sık yıkamak ve kalabalık ortamlarda dikkatli davranmak geliyor.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: Dengeli beslenmek, düzenli uyku ve gerektiğinde hekim önerisiyle takviye almak, enfeksiyonlara karşı önemli bir savunma hattı oluşturuyor.
- Sağlık Kurumlarını Takip Etme: Resmî makamlardan ve WHO gibi uluslararası kuruluşlardan gelen bilgilendirmeleri yakından izleyerek, gerekli görüldüğünde daha dikkatli hareket edebilirsiniz.
HMPV, çocuklar ve yaşlılar için risk oluşturabilecek, tıpkı grip veya RSV gibi mevsimsel olarak artış gösterebilen bir virüs. Covid-19 döneminden edinilen deneyimler, maske ve hijyen gibi önlemlerin her solunum yolu enfeksiyonuna karşı etkili olabileceğini bir kez daha hatırlatıyor. Şu an için “HES uygulaması indirme zamanı mı?” sorusunun cevabı “hayır” gibi görünse de, salgınların seyrine göre bu durum hızlıca değişebilir. Sağlık kurumlarından gelecek açıklamaları takip etmek ve gerektiğinde ek önlemler almak en doğru yaklaşım olacaktır.
Yorum Yok
