Ülkemizde en çok kullanılan altyapı türleri ADSL, VDSL ve optik fiberlerdir. Gelin bunları yakından inceleyelim:
Altyapı çeşitleri
xDSL tabanlı altyapı teknolojileri
Asimetrik Sayısal Abone Hattı (ADSL), bir tür DSL bağlantısıdır. Bu teknolojide internet bağlantısı standart bakır telefon kabloları ile sağlanmaktadır. Veriler, ses trafiğini kullanmayan frekanslarda iletilir. Bu teknolojinin avantajı mevcut telefon altyapısının kullanılması ve yeni altyapı yatırımına gerek olmamasıdır. ADSL’de teorik olarak 24 Mbps’ye kadar indirme hızları sağlanabilmektedir, ancak yükleme hızları daha sınırlıdır. Alacağınız maksimum hız internet altyapısına ve iç tesisatın kalitesine, santrale olan mesafesine ve hattın ses oranına göre değişiklik gösterecektir. ADSL2 + teknolojisi ise daha yeni bir DSL teknolojisidir ve santralin iki kilometre içindeki bölgelerde daha yüksek hızlara izin verir.
VDSL (Çok yüksek bit hızlı Dijital Abone Hattı), ADSL’den daha yüksek hızlara (5 kat daha fazla indirme ve 10 kat daha fazla yükleme) izin verir. Sinyalin hızlı bir şekilde iletilebildiği yerlerde 100 Mbps’ye kadar hızlar elde edilebilmektedir. VDSL teknolojisi bakır telefon hatlarını daha verimli kullanır; ancak bu verim çok daha kısa mesafelerde mümkündür. Kısa mesafeler, daha az parazit ve daha güvenilir bağlantılar anlamına gelir. Başka bir deyişle, eviniz geçiş noktasına ne kadar yakınsa, hizmet kalitesi o kadar yüksek olur. Ayrıca internet altyapısının kalitesi ve dahili kurulum da VDSL verimliliğini önemli ölçüde etkiler. Evinizde kullandığınız eski ve uyumsuz bakır kablolar internetinizin yavaşlamasına neden olabilir.
Fiber internet altyapısı
İnternet teknolojisi uzun zamandır bakır kablolarla sınırlı olsa da sizi kurtarabilecek bir teknoloji daha var: fiber optik kablo. Öncelikle camdan yapılmış bu kablo, verileri ışık sinyalleriyle gönderir, yani ışık hızında internet” gerçektir diyebiliriz.
Fiber altyapı, optik kabloların sağladığı bir teknolojidir. İnterneti cam kablolar üzerinden gönderir. Bakır, altyapıdan farklı olarak yeni bir teknoloji olduğu için, evlere veya işyerlerine altyapısız gelen yeni teknolojiler, fiberglas kablolarla donatılıyor. Optik internet teknolojisi teorik olarak ADSL ve VDSL teknolojilerinden daha yüksek hızlar sunar. Sebebi ise mesafe nedeniyle hız kaybı olmamasıdır. Ancak bu teknoloji ile yoğun kullanım saatlerinde kazanılan maksimum hız düşürülebilir.
Aslında 75 Mbps VDSL, operatörler tarafından sağlanan 20 Mbps optik hizmetten dosya indirmekten daha hızlıdır. Ancak daha düşük gecikme ve daha sağlıklı bağlantı için optik internet altyapıları tercih edilmektedir. 10’lu yıllarda ülkemizde yayılma hızını artıran fiber altyapılar şu anda çok yüksek fiyatlara sunuluyor. Ancak gelişmiş altyapı teknolojileri sayesinde operatörler çok daha düşük fiyatlarla hizmet sunabilmektedir.
Neden her yerde her altyapı yok?
Bazı santrallerde ve saha kutularında VDSL portları kurulur. VDSL şu anda Türkiye’de 81 ilde mevcut olmasına rağmen, VDSL’in kullanılıp kullanılamayacağı bağlı santrale bağlıdır. İstanbul Türkiye’nin en büyük şehri olmasına rağmen, birçok ilçede VDSL portları henüz mevcut değil. VDSL yatırımları ihtiyaca ve talebe göre oturan operatör tarafından yapılır.
Bu çalışmalarda VDSL ve fiber altyapısı günlük olarak yaygın olarak kalmaktadır.