Edatlar, bir dilde anlam bütünlüğünü sağlamak için kullanılan sözcük gruplarından biridir. Edatlar bir cümlede yer, yön, zaman, amaç gibi durumları ifade ederken kullanılmaktadır. Her ne kadar tek başlarına kullanıldığında pek de bir anlam ifade etmeseler de; cümle içinde bir anlam bütünlüğü, çeşitli anlamlar ve ilişkiler kazandırmaktadır.
İngilizcede cümle kurma yapısı genel olarak özne + yüklem + nesne olarak bilinen SVO kuralıdır. Edatların da kullanıldığı yer ise, özne ve yüklemin ardından gelmesi ve daha sonra diğer nesnelerin gelmesidir.
Edatların dil bilgisi kuralı şöyledir:
- Subject (Özne) + Verb (Yüklem) + Prepositions (Edatlar) + Other Objects. (Diğer nesneler)
İngilizcede edatlar sıklıkla kullanılmakta olup, cümle içinde çeşitli anlamlar içermektedir. İngilizce edatlar arasında en yaygın olanları in, on, at gibi zaman edatları olup; bunun dışında yer ve amaç bildiren edatlar da vardır. Aşağıda edatlar ile verilen örnek cümleleri inceleyiniz.
Mercury is in the Solar System.
Merkür, Güneş sistemindedir.
It is worshiped at Ramadan.
Ramazan’da ibadet edilir.
The bank is closed on Saturday.
Banka cumartesi günü kapalıdır.
Mine’s house is across the street.
Mine’nin evi caddenin karşısındadır.
The house is among trees.
Ev, ağaçların arasındadır.
There is something behind the sofa.
Koltuğun arkasında bir şey var.
Helin is sitting between Batı and Umut.
Helin, Batı’yla Umut’un arasında oturuyor.
Türkçedeki Edatlar Nelerdir?
Türkçede edatlar, en çok kullanılan kelime gruplarından olup; anlamlı bir cümle kurmak için gerekli sözcük türlerindendir. İlgeç adıyla da bilinen edatlar, genellikle tek başına pek de anlam taşımayan ancak ağırlıklı olarak kullanıldıkları cümleyle ilgi kurmaktadır.
- yalnız
- yok (hayır anlamında)
- yok (Savunulan bir düşünceyi doğrulamak amacıyla)
Aşağıda, Türkçede kullanılan edatlarla ilgili örnekleri görebilirsiniz.
- Yok, öyle değil.
- Hiç kimse onun kadar ders çalışmıyor.
- Okula doğru birlikte yürüdük.
Almancadaki Edatlar Nelerdir?
Präpositionen olarak bilinen Almanca edatlar konusu, Almancada en çok kullanılan ve en önemli konuların başında gelmektedir. Almanca edatlar, birkaç farklı türde olup çeşitlilik göstermektedir. Örneğin: Almancada bazı edatlar hareket bildiren eylemlerle kullanıldığında, edatlı isimler “–i halinde (Akkusativ)” olmakta; durum bildiren fiillerle kullanılıyorsa, “-e halinde (Dativ)” şeklinde nitelendirilmektedir. Bazı edatlar ise, kendilerinden sonra gelen ismi daima “-den haline (Genitiv)” getirmektedir.
Aşağıda en yaygın olarak kullanılan Almanca edatlar verilmiştir.
- als : -iken
- ab : -den itibaren
- außer : -nin dışında
- aus : -den
- bei: -nin yanında
- gegenüber: karşısında
- mit: ile
- nach: -e / -a doğru / -den sonra
- seit: -den beri
- von: -den
- zu: -e doğru
- bis: -e kadar
- durch: içinden geçerek
- für: için
- um: etrafında
- gegen:-e karşı
- entlang: boyunca
- an: yanında / yakında
- auf: üstünde
- in: içinde
- über: -nin üzerinde
- unter: altında
- vor: önünde
- hinter: arkasında
- zwischen: arasında
- neben: yanında
- wegen: -den dolayı
- während: esnasında
- infolge: sonucunda
- statt: yerine
- trotz: rağmen
Aşağıda, Almancada kullanılan edatlar ile ilgili örnekleri görebilirsiniz.
- Ich fahre nicht gern mit dem Auto.
Arabayla gitmekten hoşlanmıyorum. - Ich habe heute nur bis 15.00 Uhr Zeit.
Bugün yalnızca saat 15’e kadar vaktim var. - Blumen stehen vor dem Fenster.
Çiçekler pencerenin önünde duruyor.
İngilizcedeki Edatlar Nelerdir?
İngilizce edatlar konusunu, İngilizce konuşmak isteyen ya da çeşitli dil sınavlarına girecek herkesin bilmesi gerekmektedir. Edatlar, İngilizcede yaygın olarak kullanmakla birlikte cümleye çeşitli anlamlar katmaktadır. Bu anlamlar yer, yön zaman şeklinde olduğu gibi, amaç ve ilgi konularını da karşılamaktadır.
İngilizce edatlar konusu, İngilizce öğrenmek isteyen bireyler için zorlayıcı nitelikte olsa da; bunları öğrenmek son derece önemlidir. İngilizce edatları öğrenmenin en faydalı yolu; edatlarla kurulan cümle örneklerini incelemektir. Sık sık konu tekrarı yapmak, bol bol örnek incelemek ve edat listesine göre kişilerin kendilerine uygun örnekleri oluşturmaları edatlar konusu için son derece faydalı olacaktır.
Aşağıda verilen İngilizce edatlar listesini inceleyiniz.
- in: içinde
- on: üstünde
- under: altında
- to: -e, -a
- at: -de, -da
- from: -den, -dan
- next to: bitişiğinde
- with: ile
- by: tarafından, yanında, ile
- for: için
- about: hakkında
- near: yanında
- between: arasında
- off: kapalı
- around: etrafında
- behind: arkasında
- across: karşısında
- below: aşağıda
- opposite: karşısında
- outside: dışında
- into: içine
- onto: üstüne
- over: üzerinde
- up: yukarı
- down: aşağı
- beside: yanında
- in front of: önünde
- without: olmadan, -sız, -siz
- inside: içeride
- like: gibi
- above: yukarısında
- after: sonra
- before: önce
- nearby: yakında
- during: sırasında
- except: dışında, hariç
- against: karşı
- along: boyunca
- alongside: yanında
- amid: ortasında
- among: arasında
- amongst: arasında
- as: olarak
- aside: bir kenara
- beneath: altında
- beyond: ötesinde
- despite: rağmen
- excepting: hariç
- excluding: hariç
- following: aşağıdaki
- including: dahil
- per: -e başına
- since: -den beri
- than: -den, -dan, -e göre
- through: içinden
- throughout: boyunca
- times: kere, defa
- toward: -e doğru
- towards: -e doğru
- underneath: altında
- unlike: aksine
- till: -e kadar
- until: -e kadar
- upon: üzerine
- versus: -e karşı
- via: üzerinden
- within: içinde
- worth: e değer
Aşağıda, İngilizcede kullanılan edatlar ile ilgili örnekleri görebilirsiniz.
- I waited up for her until ten o’clock.
10:00’a kadar onu bekledim. - After dinner, Gözde’s dad took her aside.
Akşam yemeğinden sonra, Gözdee’nin babası onu bir kenara aldı. - They marched quickly toward the capital.
Başkente doğru çabucak ilerlediler.
Edatlar Çocuklara Nasıl Öğretilmelidir?
Çocuklar dilbilgisi kurallarını en hızlı şekilde öğrenme şansını elde etmektedir. Burada etkili olan en önemli faktör şüphesiz yaştır. Çocukların yalnızca edatları değil; diğer tüm dilbilgisi kurallarını öğrenmek veya yeni bir yabancı dil konuşabilmek için yaş avantajlarından faydalanmaları son derece önemlidir.
Bilindiği üzere çocuklar, doğduğu anlardan itibaren çeşitli sesler çıkartmaktadırlar. Bu sesler, onların iletişim kurma becerilerini ilerletmek ve kendilerini bir şekilde ifade etmek üzerinedir. Doğumdan itibaren kendilerini farklı şekillerde ifade eden çocuklar için bir dil öğrenme konusunda en ideal yaş; 2 ila 7 arasındadır. Bu yaş aralığında çocukların öğrenme konusundaki kabiliyetleri de büyük ölçüde etkili olup; kendilerine sunulan herhangi bir bilgiyi diğer yaş gruplarına göre çok daha hızlı öğrenebildikleri bilimsel olarak da kabul edilmiştir.
Bu nedenle çocuklar henüz küçük yaşlardan itibaren dil öğrenme gerçeğiyle tanıştırılmalıdır. Yalnızca ana dil için değil; farklı bir yabancı dil için de en doğru yaşlar yine 2 ila 7 arasıdır. Edatlar da dilbilgisi için önemli kelime türlerinden biridir ancak çocuklar ilk etapta yalnızca kelimeleri kullanarak konuştukları için edat konusu pek de önemsenmemektedir.
Oysa daha önce belirtildiği gibi; başta edatlar olmak üzere diğer tüm dilbilgisi kurallarının çocuklara öğretilmesi için onların öğrenme düzeylerinin en yüksek olduğu yaşlar belirlenmelidir. Böylesi durumlarda çocuklar maruz kaldıkları dil hangisi olursa olsun; bu dili daha rahat konuşabilmekte ve o dile dair tüm dilbilgisi kurallarını da çok daha kolay öğrenebilmektedir.