Son dönemlerde sık sık karşımıza çıkan ve yayılmaya devam eden yalan haber nasıl anlaşılır? Bir haberin doğru olduğu nasıl anlaşılır?
Facebook haber kaynağı özelliğinin ismi değişti
Geçtiğimişten bugüne binlerce yalan haber girdi, kimisi zaman zaman hatırlandı, kimisi unutuldu. Birçok yerde yalan haberler çıkıyor. Yalan haberlerin en büyük kaynağı sosyal medya uygulamaları. Artık birşey paylaşarak herhangi bir konu hakkında bilgi vermenin mümkün olması çok fazla bilgi kirliliğinin meydana gelmesine de neden oluyor.
Özetle bir haberlerin çarpıtılarak anlatıldığı ya da hiç yaşanmamış bir olayın sanki yaşanmış gibi anlatıldığı söylenebilir. Bu haberlerin çoğu çarpıtmak için tasarlanmış olsa da, bazıları alay konusu olmak için tasarlanmıştır. Ancak ironi ile oluşturulan paylaşımlar insanlar tarafından gerçek olarak algılanabilmektedir. Bu bir insan psikolojisi meselesidir. Çarpık veya ironik haberlere inanma olasılığımız daha yüksek olabilir.
İnsanlar genellikle bir olayın çarpıtılmasını ve çarpıtılmasını daha çekici bulur. Bu daha fazla yalan habere yol açar. Yalan haberlere inanan çok kişi olsa bile, birçok kişi bunun yalan olduğunu düşünecektir. Üstelik çözümü çok karmaşık bir süreç gerektirmez. Peki bir hikayenin yalan haber olup olmadığını nasıl anlarsınız?
İnternette karşımıza çıkan haberlerin doğru olup olmadığını teyit etmenin bazı yolları var. Burada ilk olarak görsel arama devreye giriyor.
Örneğin: Her gün hayvanları besleyen ve tüm servetini hayvan refahına bağışlayan çok zengin bir adamın resmini veya videosunu görüyorsunuz. Mesajın doğruluğunu teyit etmek için buraya fotoğraf veya videonun ekran görüntüsünü alarak Google Görseller veya Yandex Görseller’de tersten arama yapmayı deneyin. Burada haberlerde kullanılan görselin bir yabancı reklam kampanyasında kullanılan görsel olduğunu görürseniz haberin yalan olma ihtimali yüksek demektir.
Farklı web sitelerinde haber arama
Sosyal medyada veya herhangi bir haber sitesinde gördüğünüz bir haberin doğruluğunu belirlemek için farklı web sitelerini kullanabilirsiniz.
Örnek: 80 metrelik bir tsunami Japonya’yı vurdu. Haber başlığını gördünüz mü bu haberi uluslararası haber sitelerinde İngilizce arama yaparak bulabilirsiniz. Ve bu haberin aslında görüntülerden ibaret olduğunu görebilirsiniz.
Haber kaynaklarında gezinme
Sosyal medyada veya İnternette gördüğünüz haber kaynaklarına gitmek, haberleri kontrol etmenin harika bir yoludur. Böylece haberin gerçek olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Örnek: Amerika Birleşik Devletleri Başkanı istifasını internet üzerinden duyurdu. Haberi gördün. Bu haberi doğrulamanın en kolay yolu, ABD Başkanı’nın resmi hesaplarına erişmek veya resmi sitelerini ziyaret etmek olacaktır.
Haber tarihi araştırın
Eskiler de dahil olmak üzere pek çok hikaye insanlara yeni hikayeler gibi sunulur. Haberleri ister eski ister yeni olsun farklı platformlarda kontrol edebilirsiniz.
Örneğin; “Kuzey Kore savaşa hazırlanıyor” naşlıklı haberin daha önce yüzlerce kez paylaşıldığı ve fiilen uygulandığı defalarca yayınlandı. Habere dikkat çekmek için yeniymiş gibi bir görüntü verilir. Bu noktada haberlerin konusunu ve tarihini araştırmak doğru bilgiye ulaşmanızda size yardımcı olacaktır. Sahte haber olup olmadığını kontrol etmek için tüm bu adımları bir arada kullanmak size çok doğru sonuçlar verecektir.
Yorum Yok
