Çin merkezli yapay zeka (AI) girişimi DeepSeek, kısa süre önce küresel uygulama mağazalarında zirveye yerleşerek dikkatleri üzerine çekti. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Çin’de Apple cihazlarında en çok indirilen ücretsiz uygulama unvanını alan DeepSeek, hakim görüş olan ABD’nin yapay zekada liderliği anlayışını sorgulatacak düzeyde bir başarı yakaladı.
DeepSeek ChatGPT’ye Göre Daha Ucuz, Aynı Derecede İyi Mi?
DeepSeek’in bu denli hızlı yükselişindeki en çarpıcı nokta, geliştirme maliyeti açısından iddia edilen düşük bütçeli stratejisi. Yapımcılar, bazı rakiplerin milyarlarca dolarlık harcamalarına karşın, kendi modellerini 6 milyon doların altında bir maliyetle ürettiklerini öne sürüyor. Bu da, örneğin ChatGPT’nin yalnızca son bir yılda 5 milyar dolar civarında harcama yaptığı düşünülürse, piyasa için şok edici bir fark anlamına geliyor.
DeepSeek’in gördüğü ilgi, özellikle ABD ve Avrupa’daki yapay zeka hisselerini zora soktu. Nvidia, Microsoft ve Meta gibi devlerde ciddi değer kayıpları yaşanırken; Hollandalı çip ekipmanı üreticisi ASML ve Siemens Energy gibi Avrupa şirketlerinin hisseleri de çift haneli düşüşler kaydetti. Uzmanlar, “büyük harcama gerektiren AI projelerinin tek yol olduğu” inancının bu yeni gelişmeyle zedelendiğini ve yatırımcıların endişelerini yansıttığını belirtiyor.
Liang Wenfeng ve Çin’de Büyüyen Ekosistem
DeepSeek’in kurucusu Liang Wenfeng, 2023’te Hangzhou’da faaliyete geçen şirketini, başlangıçta bir uçuk fikir olarak nitelendirmişti. Ancak henüz ABD’nin ihracat kısıtlamaları tam anlamıyla yürürlüğe girmeden yüksek miktarda Nvidia A100 çip stokuna erişim sağladığı belirtilen Liang, bu çipleri daha düşük kaliteli donanımlarla harmanlayarak maliyetleri en aza indirgemeyi başarmış. Şirket, aynı zamanda Çin içindeki AR-GE ekosisteminden yararlanarak rakiplerine göre çok daha uygun bütçeyle benzer performansa ulaştıklarını iddia ediyor.
Tartışmalı Sınırlar: Siyasi ve Kültürel Konular
DeepSeek, kullanıcı deneyimi açısından mercek altına alındığında, özellikle politik içerikli sorulara yanıt verirken daha kısıtlı cevaplar vermesiyle öne çıkıyor. Örneğin, ülke içinde tabu sayılabilecek konularda yanıt vermekten kaçınan sohbet robotunun, yardım amaçlı ve zararsız yanıtlar vermek üzere tasarlandığı şeklinde bir açıklamayla kendini sınırlandırdığı görüldü. Yine de farklı coğrafyalardan gelen kullanıcılar, metin üretme ve kod yazma konularında performansının ChatGPT gibi modellere yaklaştığını söylüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, DeepSeek’in beklenmedik yükselişini teknoloji sektörümüze bir uyarı olarak yorumladı. Bu çıkış, ABD’nin gelişmiş çiplerin ihracatını kısıtlayan politikalarının sonuçlarını yeniden tartışmaya açmış durumda. Ayrıca, Singapur merkezli bazı teknoloji yatırımcıları, düşük maliyetli ama yüksek verimli modellerin tüm AI tedarik zincirinde dengeleri değiştirebileceğine işaret ediyor.
DeepSeek Ai Geleceği Nasıl Şekillenecek?
Kimi analistler, bu başarının “AI balonunun” sönme belirtilerinden biri olabileceğini düşünüyor. Zira, yüksek Ar-Ge bütçelerine gereksinim duyulduğu inancını kökünden sarsan bir örnek olarak kabul edilen DeepSeek, yatırımların nasıl yön değiştireceğine dair ipuçları veriyor. Öte yandan, Texas’ta yapay zeka altyapısına 500 milyar dolar yatırım yapan The Stargate Project gibi devasa girişimler de varlığını sürdürüyor. Bu iki farklı yaklaşımın sonuçları, yapay zeka rekabetinin hangi yönde ilerleyeceğini büyük ölçüde etkileyecek.
Sonuç olarak, DeepSeek’in hızla geldiği nokta, yapay zeka alanında sürprizlerin bitmediğini kanıtlıyor. Çin’de geliştirilen bu model, düşük maliyeti ve hızla artan kullanıcı tabanıyla teknoloji çevrelerinde ses getirmiş durumda. Dev şirketlerin hisselerindeki ani düşüşler ve Amerikan siyasetinden gelen açıklamalar ise, küresel AI yarışında dengelerin değişebileceğine işaret ediyor.
Yorum Yok
