Günümüzde birçok ülke uzay programlarına ciddi yatırımlar yaparak keşif, araştırma ve teknolojik ilerleme hedeflerine ulaşmaya çalışmaktadır. Uzay programlarına yapılan yatırımların boyutu, ülkelerin bütçeleri ve teknolojik gelişmişlikleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu sebeple, her yıl yapılan yatırımların miktarı değişkenlik göstermektedir.
2023 yılı itibarıyla uzay programlarına en fazla para harcayan ülkeler:
1- Amerika Birleşik Devletleri (24 milyar dolar)
En fazla para yatıran ülke 24 milyar dolarlık bütçesiyle Amerika Birleşik Devletleri’dir. Dünyada uzay araştırmalarında öncü olan ABD, çoğu zaman uzay araştırmalarına en fazla kaynak ayıran ülke olarak da öne çıkıyor. Bu çalışmalarını Türkçesi Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi olan NASA (National Aeronautics and Space Administration) ile gerçekleştirmekte.
2- Rusya (7,7 milyar dolar)
Bir diğer sırada ise 7,7 milyar dolarlık bütçesiyle Rusya yer almakta. Ülkenin son zamanlarda Ukrayna ile içinde bulunduğu savaştan dolayı eskisi gibi yatırımlara kaynak ayıramıyor.
3-Fransa (2,5 milyar dolar)
Fransa, 2,5 milyar dolar ile üçüncü sırada yer bulmakta. Uzay çalışmalarında ismi pek konuşulmasa da yaptığı çalışmalar ile her geçen gün kendinden daha fazla kendinden bahsettirmekte. Fransa’nın Uluslararası Uzay İstasyonunda birçok çalışması mevcut. Aynı zamanda ESA (European Space Agency) yani Avrupa uzay ajansının genel merkezi Paris’te bulunmaktadır
4- Japonya (2,4 milyar dolar)
Japonya 2,4 milyar dolarla dördüncü sırada bulmakta. Daha öncede uzay çalışmaları bulunan Japonya 2014 yılı itibari ile mars ile ilgili çalışmalara yoğunlaşmakta. Bu çalışmaları türkçesi Japonya Uzay Araştırma Ajansı olan JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency) ile gerçekleştirmekte.
5- Avrupa Uzay Ajansı (5,5 milyar dolar)
ESA (European Space Agency), Avrupa Uzay Ajansı; Avrupa ülkelerinin bir araya gelerek uzay çalışmalarında iş birliği yapmak amacıyla kurduğu bir kuruluştur. ESA’ya Hırvatistan dışında diğer bütün avrupa birliği ülkeleri üyedir. Listede genel olarak ülkelerin uzay ajansları üzerine ilerledik bu nedenle her ne kadar birçok ülkeden oluşmuş olsa da ESA’nın yer alması gerektiğini düşündük.
Ülkeler neden uzay programlarına kaynak harcıyorlar?
Bu ülkeler, uzay programlarına yatırım yaparak, insanoğlunun uzaya yönelik keşif ve araştırmalarına katkıda bulunmayı ve teknolojik ilerlemeyi sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak, uzay programlarına yapılan yatırımların boyutu zaman içinde değişebileceğinden, bu listedeki sıralama da zaman içinde değişebilir.
Uzay programlarına yapılan yatırımların sadece teknolojik ilerlemeye değil, aynı zamanda insanlık için büyük bir fayda sağlayacak olan keşif ve araştırmalara da katkıda bulunabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple, ülkeler arasındaki rekabetin yanı sıra, uluslararası iş birliği de uzay programları açısından oldukça önemlidir.