Facebook kendisine açılan davalar ve verilen cezalar karşısında hakkında çıkan kötü haberleri geri atmak için adını Meta olarak değiştirdi. Buna benzer bir hareketi ABD merkezli diğer dijital teknoloji devi Google’da yapmıştı. Rekabete aykırı olan, kişisel hakları ve ülkelerin egemenliğini ihlal eden hareketlerinden sonra Alphabet oldu. Fakat bugün Google daha da büyürken aynı ihlallerle anılıyor.
Her geçen büyümeye devam ediyor
Google, geçtiğimiz yıl rekor değerini aktardı. 2020’den 2021’e geçerken gelirinde oluşan %41 artışla, teknoloji devi 257 milyar dolara ulaştı. Şirket, 2021’in dördüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre %32 artışla 75.3 milyar dolar gelir bildirdi. Google’ın elindeki en büyük silah sınırsız maddi kaynakları. Bu nedenle Google’ın yaptığı ihlallere karşı kesilen idari para cezalarını ödemek sorun olmuyor.
Google aktif olarak hizmet verdiği pek çok piyasada tekelleştiği için hem dünyada hem de Türkiye’de en çok ceza alan şirketlerden biri oldu. Türkiye’de Rekabet Kurulu Google’a 14 ayda 3 ayrı soruşturmada toplam 591 milyon Türk Lirası ceza verdi. Google, Avrupa Birliği’nden de 2017-2019 arasında 8 milyar Euro ise ceza alarak son yıllarda rekabeti bozduğu için çok ceza alan şirket olarak adından söz ettirdi. ABD’de Adalet Bakanlığı da kanunlara uymayan Google’ın bölünmesi için dava açtı, bu dosya 20 yıl sonra ABD’de rekabet tarihinin en büyük soruşturması olarak nitelendirildi. Avrupa Birliği’nde çıkan yeni yasa ve ABD’de sunulan beş yasa teklifi de gösteriyor ki global olarak teknoloji devlerinin rekabet ihlalleri global olarak korku salıyor.
Türk şirketleri pazarın dışına itildi
Google’ın gücü internette arama motoru işindeki tekelinden geliyor. Google Türkiye’de de birçok yerli girişimi arama sonuçlarından çıkararak iflas ettirmişti. Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Global Teknoloji Uzmanı ve Dünya Gazetesi Yazarı Ussal Şahbaz “Google’ın Türkiye’de pazar dışına ittiği onlarca yerli girişim içinde en bilinenleri illerarasımesafe.com ve izlesene.com” dedi. Şahbaz Google’ın hakkında alınan Rekabet Kurumu kararlarını hiçe saydığını da dile getirerek “Birçok durumda Google devlete karşı kamuoyu oluşturmak istedi. Mesela Android ile ilgili Avrupa Birliği’ndeki kararın aynısını uygulatmamak için cep telefonu bayilerini, Google Shopping ile ilgili karara karşı da e-ticaret sitelerini ayaklandırmak istediler. Ancak iki girişim de esnafımızın sağduyusu ile başarısız oldu” dedi.
Coinbase, Web3 işe alımlar başlayabilir
Özel hayat ortadan kalkmaya başladı
Google’ın pazar gücünün en olumsuz etkisi ise kişisel verilerimizi sınırsız biçimde toplayabilmesi. Şahbaz’ın değerlendirmelerine göre “Google kullanıcıların ziyaret ettiği sayfalara konan “çerez” denen küçük kodlarla verileri topluyor. Annenize babanıza, eşinize, patronunuza soramadığınız soruları Google’a soruyorsunuz. Google, bütün cihazlarınızdaki arama geçmişinizi depoluyor. Günün hangi saatinde nerede olduğunuz depoluyor. Bu bilgileri siz silesiniz bile Google’ın hafızasından silinmiyor.” Toplanan kişisel veriler arama sonuçlarında veya yine Google’a ait olan Youtube’da ne göreceğinizi belirlemekte kullanılıyor. Bu sistemlerin kullanıcıları nasıl manipüle ettiği dünya çapında yapılan akademik araştırmalarla gösterilmiş durumda. Şahbaz’a göre “İŞİD gibi terör örgütlerinin en yaygın eleman toplama aracı Youtube, yani Google.Youtube’un çocukları ve gençleri hem yasadışı hem de ahlak dışı davranışlara yönelten içerikleri ısrarla kaldırmaması küresel bir problem. Özellikle Peygamber efendimize hakaret edilen içerikleri kaldırılmıyor.”
Türkiye 2. sınıfta değerlendiriliyor
Google dünyanın pek çok yerinde son 10 yılda 241 adet şirket satın almışken, Türkiye’den tek bir şirket satın almadı. Meclise sunulan raporda ise yalnızca kendi ürünlerinin gelişmesi için yapılan yatırımlardan söz edildi. Google’ın Türkiye’de sadece satış ve pazarlama personeli bulunuyor. İsrail gibi ülkelerde yazılım merkezleri bulunan Google, Türkiye’de yazılımcı istihdam etmiyor